  .Residentie Operette ODES Den Haag
|
| . Residentie Operette ODES Den Haag
|
.
2003
operette Die Fledermaus
   |
.
2004
operette La Vie Parisienne
   |
.
2005
operette Die Lustige Witwe
   |
.
2006
operette Der Vogelhandler
   |
 |
 De operette is een luchtiger, soms satirische versie van de opera, waarbij de teksten tussen de zangnummers gesproken werden. De melodieën in de operette liggen wat gemakkelijker in het gehoor. Een operette (letterlijk 'kleine opera') is een meestal vrolijke vorm van amateur muziektheater waarbij een verhaal gezongen en met instrumentale begeleiding wordt uitgebeeld. In de romantische opera bereikt het bel-canto (‘mooi’ zingen met beheersing van timbre en ademhaling) met versieringen vooral in de hoge registers van de stem) haar hoogtepunt. Ze is ontstaan in de 19e eeuw en was een vorm van satire, waarbij de heersende macht en moraal op de hak werd genomen. Adel en machthebbers bleken over net zo veel zwakheden en opportunisme te beschikken als het gewone volk, zo was de boodschap. |
 .Dit is een Faya-WebDesign TANSTAAFL website. Zie de voor deze site geldende © Copyright, Commitment, Disclaimer, Vrijwaring, Abuse en Netiquette regels op www.Faya-WebDesign.nl. Door deze site te bekijken en/of de daarop geboden informatie te gebruiken verklaart u zich akkoord met deze regels. Voorschoten, 15 juli 2004, Donald van Doesburg Oosterbaan Residentie Operette ODES Den Haag
|
OPERETTE
Operette bestaat overwegend uit dansmuziek, die in de tijd dat operette ontstond populair was. In de begintijd waren dat voornamelijk de Centraal-europese dansen zoals de cancan, wals, polka, mars en czardas. Later kwamen daar Latijns-Amerikaanse invloeden bij met onder meer de tango. Ook Noord-Amerikaanse dansen kregen een rol, waaronder de charlston en de foxtrot. Niet voor niets wordt operette daarom vaak geassocieerd met zwierende rokken en vrolijk feestgedruis.
Operette kent een veelzijdigheid aan elementen, waaronder zang, dans, cabaret, revue en komedie. Kenmerkend zijn het toegankelijke plot en de duidelijke rolfiguren waarmee publiek van alle leeftijden zich kan identificeren. Dit alles binnen een stijlvorm die de allerhoogste eisen stelt aan klassiek geschoolde zangers en instrumentalisten.
Hoe het begon: Jacques Offenbach. De operette is in het begin van de 18e eeuw in Frankrijk ontwikkeld vanuit de opéra-comique en de vaudeville-komedie, een kort toneelstuk met vrolijke of komische liedjes. In die tijd was het gezongen drama in feite het monopolie van de grote opera. Om dat monopolie niet aan te tasten, mochten er in de komedies niet teveel muziekstukken voorkomen. Dit gaf aanleiding tot de ontwikkeling van humoristisch-satirische parodieën op de opera. Daniel F.E. Auber en Hervé (pseudoniem voor Florimond Ronger) hebben de eerste schreden op dit pad gezet. Maar het was Jacques Offenbach die het genre een meer uitgewerkte vorm gaf. Onder de noemer 'opérette' bracht hij diverse werken uit waaronder Pépito (1853), Orphée aux enfers (1854) en La belle Hélène (1864). In deze stukken verwerkte hij dansen als de wals, galop en cancan. Offenbach zette zich af tegen de gangbare moraal, tot vermaak van zowel bugers als adel. Hij parodieerde de grote opera's en schuwde het ook niet om Olympische goden of zelfs het Franse Keizerrijk tot middelpunt van satire te maken.
De ontwikkeling van operette als genre. Het woord operette is in feite het Italiaanse verkleinwoord van opera. Offenbach is niet de uitvinder van deze term, want al eerder in de geschiedenis werden zangspelen zo aangeduid. Het is echter wel aan Offenbach te danken dat operette erkenning kreeg als een eigen genre. Hij begon in piepkleine Parijse theatertjes en verwierf geleidelijk aan meer faam. Door de vele buitenlandse tournées die Offenbach maakte, kreeg de Franse operette internationale bekendheid. In Wenen inspireerde hij onder meer Franz von Suppé en Johann Strauss jr. om zijn voorbeeld te volgen. De op de wals gebaseerde shows van Strauss waren zachter van toon dan de satire van Offenbach. In Wenen werd de Keizer op handen gedragen, dus van enige maatschappelijke kritiek was men niet gediend. Het ging de burgerij van Wenen goed en liever verlangde men naar onderhoudende theatervoorstellingen, met aristokratische accenten. De operette beleefde vanaf 1870 in Wenen een gouden tijd. Het weergaloze succes vond rond 1900 navolging in het werk van de Hongaarse Franz Léhar, die de Weense versie van het genre tot een hoogtepunt bracht. Van hem wordt wel gezegd dat hij de 'Puccini van de operette' is, omdat hij de operette uit de inmiddels routinematige sleur haalde met temperament, prikkelende ritmes en meer sentimentaliteit.
Verdere groei: van Berlijn tot Amerika. Had in de Parijse operette de can-can een bijzondere plek ingenomen en in Wenen de wals, zo kreeg in Berlijn de mars een voorname betekenis. De samenvoeging van militaire muziek en het volkse Berlijnse theater was bepalend voor de ontwikkeling van de Berlijnse operette. In 1899 componeerde Paul Lincke de operette 'Frau Luna', gebaseerd op de ontwikkeling van de eerste vliegmachine. Aan de ene kant sprak deze technische vooruitgang de Berlijners tot de verbeelding: wie weet zou men ooit naar de maan kunnen vliegen. Aan de andere kant was men bang dat dit zou leiden tot een complete ondergang van de wereld. Deze emoties kregen gestalte in de marsmuziek.
Ondertussen had Offenbach in de eindjaren van de 18e eeuw ook invloed op de Engelse librettist William S. Gilbert en componist Arthur Sullivan. Met hun operette 'The Mikado' (1885) boekte het duo wereldsuccessen. Samen met Offenbach trokken de heren naar Amerika, waar herinterpretaties van hun muziek door Europese emigranten werden verzorgd. Begin 20e eeuw kende Amerika een aantal operettecomponisten, van wie ook werk in Europa werd uitgevoerd. Al gauw maakte de operette in Amerika echter plaats voor de musical comedy.
In Europa kwam vlak voor de Tweede Wereldoorlog een einde aan de glorietijd van de operette. Nadien zijn weinig nieuwe werken gecomponeerd. Van de minstens 1000 operettes die in de loop der tijd zijn gecomponeerd, worden er tegenwoordig nog minder dan 100 uitgevoerd.
Operette in Nederland. Een belangrijke operetteproductie heeft Nederland niet gekend, alhoewel er na de Tweede Wereldoorlog wel een musicaltraditie in ons land ontstond. Er zijn enkele Nederlandstalige operettes geschreven, waaronder Sepp'l (1926) van Emiel Hullebroeck en Marijke (1942) van Jan Vogel (muziek) en Anton Beuving (tekst).
Vanaf het begin van de 19e eeuw heeft Nederland een traditie opgebouwd in het ten tonele brengen van operettes. Nu, aan het begin van de 21e eeuw, worden operettes in Nederland echter mondjesmaat uitgevoerd. Het betreft producties van professionele nationale operagezelschappen, amateurgezelschappen, eenmalige kleinschalige initiatieven of importproducties vanuit met name Oost-Europa. Het geboden programma behelst een zeer mager deel van het totale repertoire en valt gewoonlijk binnen het genre 'Weense operette'.
Diverse vormen en stijlen van het operettegenre:
 Weense en Berlijnse operettes, Franse opérettes en opéras comiques, opéras bouffes en zarzuela's, Engelse operettas en Amerikaanse musical comedies. |
 |
 |
 |
1B MUSICAL IN NEDERLAND in samenwerking met het vakblad Backstage-Musical
|
||
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
1W START OPERA
|
